Είδος: Δεν έχει ολοκληρωθεί η δημιουργία του ακόμα.
Ιστοσελίδα: Δεν έχει δημιουργηθεί ακόμα μία κεντρική ιστοσελίδα που θα φιλοξενήσει το αρχείο.
Ψηφιακά ίχνη του βρίσκει κανείς σε μία αφιερωμένη σελίδα στο facebook: https://www.facebook.com/APoliticalArchiveForHIVAIDSGreece
Σχετικές αναφορές γίνονται και από την οργάνωση Θετική Φωνή που συμμετέχει στο πρότζεκτ: https://positivevoice.gr/9356
Βασικές πληροφορίες
Στη σχετική αναφορά στη σελίδα του Facebook οι συμμετέχουσες μιλούν για μία ‘ανεξάρτητη, οργανωμένη από τα κάτω πρωτοβουλία με τη στήριξη της Θετική Φωνή (Positive Voice) που επιθυμεί να συμβάλλει στη διάσωση της ζωντανής μνήμης της εμπειρίας του HIV/AIDS και να καταγράψει την ιστορία του.
Το αρχείο θα δημιουργηθεί μέσα από την καταγραφή νέων προφορικών μαρτυριών αλλά και την συγκέντρωση αρχειακού υλικού για την συλλογική και ακτιβιστική δράση για το HIV/AIDS στην Ελλάδα από την Θετική Φωνή κι άλλες οργανώσεις.
Το πρότζεκτ ξεκίνησε μέσω χρηματοδότησής από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης το 2019. Επιστημονικός υπεύθυνος είναι ο Δημήτρης Παπανικολάου.
Δεν μοιάζει να έχει τεθεί κάποιος χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσής του. Ως σήμερα δεν έχει δημοσιευτεί κάποιο ολοκληρωμένο αποτέλεσμα του έργου, εκτός από κάποιες δημόσιες παρεμβάσεις και δημόσιες συζητήσεις που έχουν οργανωθεί.
Μεθοδολογικές παρατηρήσεις
Έχει δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην μεθοδολογική προσέγγιση για την δημιουργία του αρχείου, κυρίως λόγω της συμμετοχής του Δημήτρη Παπανικολάου και της ερευνητικής και συγγραφικής δουλειάς του πάνω στα queer αρχεία και την δημόσια μνήμη.[1]
Σε κείμενα αλλά και ομιλίες που παρουσιάζουν το εγχείρημα, γίνεται λόγος για ένα queer αρχείο από τα κάτω, ένα αρχείο από και για τις queer κοινότητες (με αναφορά στο συντονιστικό ρόλο της Θετικής Φωνής). Το πρότζεκτ θα προσπαθήσει να αντιπαρατεθεί στην περιθωριοποίηση, στην απόκρυψη, στην αποσιώπηση της ιστορίας του HIV/AIDS στην Ελλάδα από την δεκαετία του 1980 ως σήμερα. Θα προσπαθήσει να θέσει το αίτημα για την συγκρότηση της δημόσιας μνήμης για το HIV/AIDS ως πολιτική διεκδίκηση. Γίνεται αναφορά στην προσπάθεια δημιουργίας ενός θραυσματικού, αποσπασματικού και εφήμερου αρχείου, ενός αρχείου συναισθημάτων, ενός αρχείου για το ζωντανό τραύμα του HIV/AIDS.
Σε μία ανοικτή, δημόσια διαδικτυακή εκδήλωση για το αρχείο που οργανώθηκε το 2021 (βλ. το βίντεο, εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=MDmF9uZwRPQ ) η συζήτηση αγγίζει κάποια μεθοδολογικά ζητήματα γύρω από την δημιουργία του αρχείου για την πολιτική ιστορία του HIV/AIDS στην Ελλάδα.
Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες κάποιες ανταλλαγές με μεθοδολογικές προεκτάσεις. Κάποιοι συμμετέχοντες στη συζήτηση (Γ. Βαλλιανάτος, Δ. Ευαγγελίδης, Μ. Κατσικαδάκου) αντιλαμβάνονται αυτό το αρχείο για την με παραδοσιακούς όρους της προσπάθειας συλλογής των κατάλληλων αρχειακών τεκμηρίων. Στις παρεμβάσεις τους μιλούν για την πρόθεσή τους να δώσουν τα υλικά που φυλάνε στο σπίτι τους όταν ετοιμαστεί το αρχείο – το φυλλάδιο στο οποίο το ΚΕΕΛΠΝΟ φοβήθηκε να βάλει το σήμα του που ετοίμασε η Μαρία Κ., τις φωτογραφίες του Ευαγγελίδη πορτρέτα ανθρώπων που είχαν προσβληθεί από τον ιό στην δεκαετία του 1980, άλλα κείμενα, κα.). Ο Δ. Παπανικολάου προσπαθεί να στρέψει την συζήτηση προς ένα άνοιγμα σε μία queer μεθοδολογική προσέγγιση. Αναφέρει ότι αυτό το αρχείο δεν θα δημιουργηθεί απαραίτητα με αυτό τον παραδοσιακό τρόπο, ότι θα είναι ένα ημιτελές, θραυσματικό αρχείο. Σημειώνει ότι και η ίδια η δημόσια συζήτηση που γίνεται εκείνη τη στιγμή είναι μία αρχειακή πρακτική, όπως και άλλες συζητήσεις που έχουν γίνει και θα γίνουν στο μέλλον.
Η παρέμβαση αυτή δεν μοιάζει να υιοθετείται από τις περισσότερες ομιλήτριες. Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης εκδήλωσης δεν υπάρχει κάποια σύγκλιση αυτών των διαφορετικών μεθοδολογικών προσεγγίσεων που εκφράστηκαν από τις συμμετέχουσες.
Το αρχείο και η έμφυλη βία:
Το πρότζεκτ θα προσπαθήσει να δημιουργήσει ένα αρχείο του τραύματος της σιωπής, της περιθωριοποίησης, και της βίας που υπέστησαν οι υποκειμενικότητες που ζουν και που έζησαν με HIV και τα σώματα που πέθαναν από HIV/AIDS στην Ελλάδα από την δεκαετία του 1980 ως σήμερα.
Το αρχείο προσεγγίζει τη βία απέναντι σε αυτές τις υποκειμενικότητες και αυτά τα (νεκρά) σώματα ως ομοφοβική και έμφυλη.
Οι μαρτυρίες γύρω από τις εμπειρίες της ζωής και του θανάτου με το HIV στην Ελλάδα που συλλέγει η Θετική Φωνή δεν έχουν δημοσιευτεί ακόμα, όμως στις δημόσιες συζητήσεις που έχουν οργανωθεί από το πρότζεκτ έχει γίνει προσπάθεια να ακουστούν τέτοιες φωνές και μαρτυρίες από τις δεκαετίες του 80 και του 90. Οι μαρτυρίες που καταθέτουν οι συμμετέχουσες στη δημόσια διαδικτυακή εκδήλωση για το αρχείο που οργανώθηκε το 2021 (βλ. το βίντεο, εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=MDmF9uZwRPQ ) είναι ιστορίες φρίκης για το πώς πέθαιναν εξοβελισμένα και αβοήθητα τα σώματα των προσβεβλημένων ασθενών τις εποχές αυτές στην Ελλάδα.
—-
[1] Βλ και το άρθρο του μαζί με τον Γιώργο Σαμπατακάκη, “Η λογοκρισία ως πολιτισμική ιστορία: Το HIV/AIDS στην Ελλάδα (1982-2000)”, Αρχειοτάξιο, 22 (2020): 163-82, διαθέσιμο στο https://www.academia.edu/45656286/_%CE%97_%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%89%CF%82_%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CE%A4%CE%BF_HIV_AIDS_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1_1982_2000_%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%B9%CE%BF%CF%84%CE%AC%CE%BE%CE%B9%CE%BF_22_2020_163_182
Εικόνες
Φωτογραφία από την πρώτη δράση του ελληνικού παραρτήματος της Act Up, 1997
Screenshot από τη δημόσια διαδικτυακή εκδήλωση του Πολιτικού Αρχείου για το HIV/AIDS sτην Ελλάδα, 2021