Συγγραφέας
Αντωνίου Ευαγγελία
Τίτλος
Ενδοοικογενειακή βία και εγκυμοσύνη: κοινωνιολογικές και αναπαραγωγικές επιπτώσεις
Πανεπιστήμιο
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής
Έτος
2012
Σύνδεσμος
http://hdl.handle.net/10442/hedi/32917
Περίληψη (Συγγραφέα)
Ένας αυξανόμενος αριθμός μελετών τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, κατέδειξε το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας στην εγκυμοσύνη ως μια κοινωνική παθογένεια παγκόσμιας διάστασης που αποτελεί ακραία έκφραση της άνισης κατανομής δύναμης μεταξύ των φύλων. Η πρόληψη, προστασία και βελτίωση της υγείας των δύο εν δυνάμει θυμάτων, της εγκύου γυναίκας και του εμβρύου είναι στόχος πρώτης γραμμής. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να εξετάσει το φάσμα της βίας που ασκείται στην περίοδο της εγκυμοσύνης, τις κοινωνικές επιπτώσεις του φαινομένου καθώς και τις συνέπειες της βίας στην υγεία της εγκύου και του εμβρύου. Μελετήθηκε η συγκυρία έναρξης της βίας λαμβάνοντας υπόψη τις διακρίσεις μεταξύ των φύλων και τις κοινωνικές ανισότητες εις βάρος των γυναικών. Ο συνδυασμός της ποσοτικής έρευνας μέσω χορήγησης ερωτηματολογίου και ποιοτικής διερεύνησης μέσω συνεντεύξεων στόχο έχει την ολιστική προσέγγιση του φαινομένου της βίας στην εγκυμοσύνη. Η διερεύνηση έγινε αρχικά μέσω ποσοτικής έρευνας με το ανώνυμο δομημένο ερωτηματολόγιο AAS κατόπιν στατιστικής ανάλυσης. Το ερωτηματολόγιο συμπληρώσαν 546 έγκυες που επισκέφτηκαν τα εξωτερικά ιατρεία των Γενικών Περιφερειακών Νοσοκομείων «Αλεξάνδρα» και «Έλενα Βενιζέλου» το διάστημα Αύγουστος 2009 – Σεπτέμβριος 2009. Εν συνεχεία, με την ημιδομημένη συνέντευξη ακολούθησε ποιοτική μελέτη του φαινομένου της βίας στην εγκυμοσύνη, δηλαδή διερευνήθηκε ο τρόπος αποτύπωσης του βιώματος της βίας από τις εγκυμονούσες μέσα από φαινομενολογική προσέγγιση. Οι συντελεστές της δεύτερης φάσης της έρευνας είναι 7 κακοποιημένες έγκυες (Ν=7) που κατέφυγαν στους ξενώνες του Κέντρου Βρεφών «Μητέρα» και του ΕΚΚΑ Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το διάστημα Σεπτέμβριος 2010 – Δεκέμβριος 2011 Η ανάλυση των αποτελεσμάτων της παρούσας έρευνας δείχνει την παρουσία περιστατικών βίας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης στην Ελλάδα σε ποσοστό 6%, το οποίο εμπίπτει στο εύρος αντίστοιχων ευρωπαϊκών μελετών. Τα 2/3 των κακοποιημένων γυναικών (3,4% των γυναικών, έναντι 5% που δηλώνει ότι κακοποιείται τον προηγούμενο χρόνο) δήλωσε ότι εξακολουθεί και υφίσταται βία μετά την έναρξη της εγκυμοσύνης. Το 1,9% των εγκύων αναφέρει ότι δέχτηκε εξαναγκασμό για σεξουαλική επαφή το περασμένο έτος. Στην παρούσα μελέτη ο 19 σύζυγος παρουσιάζεται ως ο πιθανότερος θύτης με ποσοστό 91,7% , ενώ είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι το 2,3% φοβούνται το σύντροφο τους ή κάποιο άλλο πρόσωπο. Όσον αφορά τους παράγοντες που σχετίζονται με τη βία στην εγκυμοσύνη, φάνηκε ότι η εθνικότητα παίζει σημαντικό ρόλο καθώς παρατηρήθηκε ότι οι αλλοδαπές έγκυες κακοποιούνται σχεδόν 3,5 φορές πιο συχνά από τις Ελληνίδες εγκύους (17,9% έναντι 5,2%). Άλλα σημαντικά ευρήματα της έρευνας ήταν: τα θύματα είναι μετανάστριες, είναι άνεργες και με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, ανύπαντρες ή έφηβες, έχουν ιστορικό άμβλωσης, η εγκυμοσύνη είναι ανεπιθύμητη από τον σύντροφο, ο σύντροφος είναι αλλοδαπός, υπάρχει διαφωνία του συντρόφου για τη διατήρηση της εγκυμοσύνης, έχουν παραμελήσει τις προγραμματισμένες εξετάσεις, έχουν ήδη ένα ανήλικο παιδί και υπάρχει σημαντική διαφορά ηλικίας ανάμεσα στο ζευγάρι. Τα ευρήματα επιβεβαιώθηκαν και στην ποιοτική έρευνα όπου τονίστηκε η σημασία των βιωμάτων κακοποίησης στην οικογένεια προέλευσης. Οι πολιτικές οι οποίες έχουν εφαρμοστεί μέχρι σήμερα στην κατεύθυνση αντιμετώπισης και ενημέρωσης του κοινού είναι ανεπαρκείς και κρίνεται απαραίτητη η περαιτέρω ανάπτυξή τους.
Λέξεις-Κλειδιά (Συγγραφέα)
ενδοοικογενειακή βία, εγκυμοσύνη, αναπαραγωγική υγεία γυναικών, κοινωνική πολιτική, πολιτικές υγείας
Επιβλέπουσες/οντες
Στρατηγάκη Μαρία
Κορασίδου Μαρία
Ιατράκης Γεώργιος
Ετικέτες
Βία κατά των γυναικών, ενδοοικογενειακή βία, βιασμός, τραύμα, Έκτρωση – Σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα – Αυτοδιάθεση, Νομοθεσία-Πολιτικές
Επιστημονικό Πεδίο
Κοινωνιολογία
Παρατηρήσεις
Βιβλιογραφική Αναφορά
Αντωνίου, Ε. (2012). Ενδοοικογενειακή βία και εγκυμοσύνη: κοινωνιολογικές και αναπαραγωγικές επιπτώσεις. (Διδακτορική διατριβή). Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Αθήνα.