Συγγραφέας
Χαϊρπάλογλου Αθηνά
Τίτλος
Έφηβοι σε ρήξη με το νόμο: όψεις της “παραβατικότητας” των ανηλίκων στην Ελλάδα
Πανεπιστήμιο
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Έτος
2007
Σύνδεσμος
http://hdl.handle.net/10442/hedi/27446
Περίληψη (Συγγραφέα)
Η παρούσα διατριβή εντάσσεται θεωρητικά στον κλάδο της Ανθρωπολογίας, της Παιδικής Ηλικίας και της Νεότητας. Αντικείμενο μελέτης είναι οι έφηβοι της ελληνικής κοινωνίας που συλλαμβάνονται, οδηγούνται στις αρχές και εις βάρος των οποίων ασκείται ποινική δίωξη, γεγονός που σηματοδοτεί την παραπομπή τους στο ποινικό και θεραπευτικό σύστημα. Στην έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από τον Ιούλιο του 2004 έως το Δεκέμβριο του 2005, έλαβαν μέρος 130 υπόδικοι και καταδικασθέντες έφηβοι από την Αττική, ενώ ως βασικοί πληροφορητές συμμετείχαν 25 έφηβοι αγόρια και κορίτσια, Έλληνες και μετανάστες, 14 έως 22 ετών καθώς και οι γονείς τους. Επιπλέον, πήραν μέρος 10 έφηβοι του γενικού πληθυσμού, οι οποίοι δεν έχουν απασχολήσει τις αρχές. Τέλος, στην έρευνα συμμετείχαν 10 επαγγελματίες (δικαστές και εισαγγελείς ανήλικων, επιμελητές ανήλικων και σύμβουλοι απεξάρτησης). Η επιτόπια συμμετοχική παρατήρηση έλαβε χώρα στο Δικαστήριο Ανήλικων Αθηνών, την Υπηρεσία Επιμελητών Ανήλικων Αθηνών και το Συμβουλευτικό Σταθμό του Θεραπευτικού Προγράμματος ΣΤΡΟΦΗ για έφηβους χρήστες και τις οικογένειές τους. Οι αφηγηματικές συνεντεύξεις πραγματοποιήθηκαν στο σπίτι των πληροφορητών και σε χώρους συγκέντρωσης νέων. Σύμφωνα με τα πορίσματα της έρευνας, αρκετοί έφηβοι της ελληνικής κοινωνίας έχουν εμπειρία συμμετοχής σε ριψοκίνδυνες ενέργειες, γεγονός που σημαίνει ότι η ανάληψη εκτός νόμου δράσης αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό του «νεανικού πολιτισμού», η συχνότητα και η ένταση του οποίου περιορίζονται και τελικά σταματούν καθώς το άτομο προχωρά προς την ενηλικίωση. Υπάρχει, όμως μια κατηγορία εφήβων για τους οποίους η συμμετοχή σε εκτός νόμου ενέργειες αποτελεί καθημερινή πρακτική που υπαγορεύεται από την κατάσταση οδύνης που βιώνουν. Πρόκειται, κυρίως, για έφηβους που μεγαλώνουν σε συνθήκες ένδειας, κακοποίησης και εξάρτησης. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, η έλλειψη προγραμμάτων παιδικής προστασίας και η έμφαση που δίνεται στην καταστολή, την αναμόρφωση και την επιτήρηση, ενισχύουν τον παραπλανητικό διαχωρισμό των νέων της ελληνικής κοινωνίας σε «νομοταγείς» και «παραβατικούς» και περιορίζουν τις διεξόδους των εφήβων που κινδυνεύουν με κοινωνικό αποκλεισμό.
Λέξεις-Κλειδιά (Συγγραφέα)
Ανθρωπολογία της παιδικής ηλικίας, Παραβατική συμπεριφορά, Χρήση ουσιών, Εθνογραφική μελέτη, Επιτόπια συμμετοχική παρατήρηση, Νεανικός πολιτισμός του ρίσκου, Θεραπευτικά προγράμματα, Δικαστήρια ανηλίκων
Επιβλέπουσες/οντες
Γκέφου-Μαδιανού Δήμητρα,
Παπαγαρουφάλη Ελένη,
Οικονόμου Λεωνίδας
Ετικέτες
εγκληματικότητα, τραύμα, μετανάστευση-προσφυγικό, δικαιοσύνη-ποινικό σύστημα
Επιστημονικό Πεδίο
Ανθρωπολογία
Παρατηρήσεις
Το φύλο ως μεταβλητή.
Βιβλιογραφική Αναφορά
Χαϊρπάλογλου, Α. (2007). Έφηβοι σε ρήξη με το νόμο: όψεις της “παραβατικότητας” των ανηλίκων στην Ελλάδα. (Διδακτορική διατριβή). Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Αθήνα.