Είδος: Κινηματογραφικό Ντοκιμαντέρ
Ιστοσελίδα: https://laikaproductions.gr/portfolio-item/akoe-amfi-i-istoria-mias-epanastasis-na-koimamai-sto-stithos-tou/
Βασικές πληροφορίες
Το ντοκιμαντέρ ‘ΑΚΟΕ/ΑΜΦΙ: Η Ιστορία Μιας Επανάστασης (*Να κοιμάμαι στο στήθος του…)’ αποτελεί και μία προσπάθεια αρχειοθέτησης της ιστορίας του ΑΚΟΕ (Απελευθερωτικό Κίνημα Ομοφυλοφίλων Ελλάδος).
Η ταινία είναι ένα κλασσικό κινηματογραφικό ντοκιμαντέρ, το οποίο ταυτόχρονα ενσωματώνει αρχειακές πρακτικές για να διασώσει και να αφηγηθεί ‘χαμένες’, ‘ξεχασμένες’ πτυχές της ιστορίας του ΛΟΑΤΚΙ κινήματος στην Ελλάδα τις δεκαετίες του 1970 και 1980.
Το ντοκιμαντέρ κυκλοφόρησε το 2023. Προβλήθηκε αρχικά στο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, μετά σε άλλα εγχώρια και διεθνή φεστιβάλ και σε πολλές ειδικές προβολές. Έχει προβληθεί και από την επίγεια και συνδρομητική τηλεόραση στην Ελλάδα (ΕΡΤ και Vodafone TV).
Μεθοδολογικές παρατηρήσεις
Οι δημιουργοί του ντοκιμαντέρ σημειώνουν ότι έχουν προσπαθήσει να αρχειοθετήσουν μία ιστορία, γιατί τα επίσημα αρχεία του κύριου συλλογικού υποκειμένου της (το κίνημα του ΑΚΟΕ και το περιοδικό ΑΜΦΙ) έχουν χαθεί.[1]
Για τα γεγονότα, πρόσωπα, χώρους, συλλογικές δράσεις και διαδικασίες όπου η αρχειακή έρευνα δεν κατέληξε στην ανεύρεση επαρκούς υλικού, το ντοκιμαντέρ χρησιμοποιεί ένα animation που δημιουργήθηκε για αυτό το σκοπό από συνεργαζόμενο καλλιτέχνη. Το animation είναι βωβό και αναπαριστά, για παράδειγμα, τα γραφεία του ΑΚΟΕ στην οδό Ζαλόγγου 6Α, συναντήσεις σε αυτό το χώρο, διαδηλώσεις, γεγονότα με πρωταγωνιστή τον Ανδρέα Βελισσαρόπουλο που πέθανε από AIDS το 1985 , και άλλα.
Σε μεγάλο βαθμό, όμως, και η αρχειοθέτηση που επιχειρεί το ντοκιμαντέρ, αλλά και η αφηγηματική του δομή βασίζονται στην ενσωμάτωση 14 νέων βίντεο-προφορικών μαρτυριών από άτομα που συνδέθηκαν με τις δράσεις του ΑΚΟΕ/ΑΜΦΙ (Μπέτυ Βακαλίδου, Γρηγόρης Βαλιανάτος, Νταίζη Γαλιατσάτου, Γιώργος Καραχάλιος, Μαρία Cyber Κατσικαδάκου, Μαρία Μήτσορα, Νίκος Μυλωνάς, Μάρκελλος Νύκτας, Δημήτρης Ξανθούλης, Άγγελος Παπαδημητρίου, Ειρήνη Πετροπούλου, Πάολα Ρεβενιώτη, Χρήστος Ρούσος, Κίμων Φωτιάδης) και μίας παλιότερης αδημοσίευτης βιντεο-συνέντευξης του Λουκά Θεοδωρακόπουλου που πέθανε το 2013.
Το ντοκιμαντέρ και η έμφυλη βία
Το ντοκιμαντέρ προσεγγίζει την έμφυλη βία ως συνυφασμένη με την ιστορία του ΑΚΟΕ/ΑΜΦΙ.
Οι βιντεο-προφορικές μαρτυρίες ακολουθούν και μία βιωματική προσέγγιση της έμφυλης βίας εστιάζοντας σε συγκεκριμένα περιστατικά που έζησαν οι αφηγήτριες, αλλά και είναι προσανατολισμένες στην εξιστόρηση της ίδρυσης και δράσης του ΑΚΟΕ/ΑΜΦΙ στο πλαίσιο μίας συγκυρίας γενικευμένου κοινωνικού στιγματισμού, βίας και περιθωριοποίησης απέναντι στις ΛΟΑΤΚΙ υποκειμενικότητες.
Το ντοκιμαντέρ αναδεικνύει και τις εντάσεις εντός του κινήματος γύρω και από αυτά τα ζητήματα (όπως για την συμπόρευση με τις τρανς κινητοποιήσεις, την τρανσοφοβία εντός του ΑΚΟΕ/ΑΜΦΙ, την μερική αυτονόμηση λεσβιακών ομάδων). Ο σκοπός αυτός εξυπηρετείται και από την πολυφωνική προσέγγιση στην επιλογή των 14+1 ατόμων που συμμετέχουν στην αφήγηση αυτής της ιστορίας.
Σε αντίστιξη με τα παραπάνω, το ντοκιμαντέρ κινείται σε μία μάλλον ρομαντική αισθητική κατεύθυνση. Το animation που έχει δημιουργηθεί ειδικά για την ταινία συμβάλει με καθοριστικό τρόπο σε αυτή την αισθητική επιλογή. Ο σκηνοθέτης του έχει δηλώσει ότι τον επηρέασε η δική του αίσθηση όταν ξεφύλλιζε το Αμφί: ‘Λίγο τρυφερό, λίγο αγαπησιάρικο και ταυτόχρονα επαναστατικό’.[2]
——-
[1] Βλ., για παράδειγμα, τη συνέντευξη του σκηνοθέτη της ταινίας Ιωσήφ Βαρδάκη στο περιοδικό AntiVirus: https://avmag.gr/o-sifis-vardakis-kai-i-istoria-tis-dikis-mas-epanastasis/ .
[2] Βλ. το https://avmag.gr/o-sifis-vardakis-kai-i-istoria-tis-dikis-mas-epanastasis/
Εικόνες
Δύο εικόνες από το ντοκυμαντέρ, ΑΚΟΕ/ΑΜΦΙ: Η Ιστορία μίας Επανάστασης.